Rok 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika w Toruniu

Autor: Monika Bojarska

Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu 19 lutego 1473 roku. Wychowywał się tu i rozpoczął swoją edukację w szkole parafialnej. Środowisko, w którym dorastał młody Mikołaj, ukształtowało jego charakter, przygotowując go do podjęcia w przyszłości działalności naukowej i pełnienia funkcji publicznych. Dojrzewając w rodzinie kupieckiej, od dzieciństwa stykał się z problemami natury ekonomicznej. Brał też aktywny udział w życiu publicznym.


W wieku 18 lat Mikołaj Kopernik podjął studia na Akademii Krakowskiej, gdzie w ramach sztuk wyzwolonych poznawał dorobek ówczesnej astronomii, w tym teorię geocentryczną Ptolemeusza. W 1496 roku rozpoczął studia na uniwersytecie w Bolonii. Studiował prawo, uczył się języka greckiego, prowadził także obserwacje astronomiczne. Przez dwa lata studiował medycynę w Padwie, a w Ferrarze uzyskał stopień doktora prawa kanonicznego.


Po powrocie z Włoch pod koniec 1503 roku zamieszkał na zamku w Lidzbarku Warmińskim. Pełnił funkcję lekarza biskupa warmińskiego. Przygotował tam rozpowszechniany w odpisach Commentariolus („Komentarzyk”), w którym przedstawił po raz pierwszy skrótowy opis systemu heliocentrycznego, jeszcze pozbawiony aparatu matematycznego. Brał udział w europejskim życiu naukowym, prowadząc intensywną korespondencję na tematy astronomiczne, a jego Commentariolus był czytany przez wielu ówczesnych naukowców. Był wszechstronnym człowiekiem renesansu, nie tylko astronomem, ale również matematykiem. Zajmował się przede wszystkim geometrią, w tym trygonometrią, w której stworzył m.in. tzw. twierdzenie Kopernika, dotyczące geometrii płaskiej. Był też lekarzem i ekonomistą. 21 marca 1522 roku na zgromadzeniu Stanów Pruskich w Grudziądzu wygłosił traktat De aestimatione monetae, w którym sformułował prawo znane dzisiaj jako prawo Kopernika–Greshama, mówiące o wypieraniu dobrej monety przez monetę złą. W roku 1528 ogłosił traktat o biciu monety.


Zmarł 21 maja 1543 roku. Najważniejsze dzieło jego życia De revolutionibus orbium coelestium zostało wydane w Norymberdze w tym samym roku, jeszcze w czasie jego choroby i według legendy dotarło do niego tuż przed śmiercią.


Przez długi czas poszukiwano jego grobu we Fromborku. Gdy w końcu się to udało i badania szkieletu, przede wszystkim rekonstrukcja wyglądu twarzy na podstawie czaszki, pozwoliły zidentyfikować słynnego astronoma, samorząd województwa kujawsko-pomorskiego zorganizował w maju 2010 roku powtórny pogrzeb Mikołaja Kopernika. Trumna z jego szczątkami znalazła się m.in. w Toruniu, Chełmnie i Grudziądzu.


Biografia Mikołaja Kopernika
550 rocznica urodzin Mikołaja Kopernika - wydarzenia

Autor: Monika Bojarska